Ślad węglowy organizacji. Jak go obliczyć?

Ślad węglowy jest bardzo przydatnym narzędziem pozwalającym określić ilość dwutlenku węgla wytworzoną przez dany podmiot (państwo, region, przedsiębiorstwo czy osobę). Zmiany klimatyczne, związane z czynnikami antropogenicznymi są obecnie jednym z największych problemów ludzkości.

Nagły wzrost temperatury spowodowany zbyt dużą emisją gazów cieplarnianych do atmosfery doprowadził do licznych anomalii na całym świecie. Podnoszenie się poziomu wód, susze, powodzie, pożary czy zatrucie środowiska naturalnego to tylko niektóre ze skutków, jakie wynikają ze zwiększenia się ilości szkodliwych gazów.

Światowe działania proekologiczne na rzecz redukcji emisji gazów cieplarnianych

Rządy, organizacje pozarządowe oraz przedstawiciele dużych i mniejszych korporacji dążą do neutralności klimatycznej. Potwierdza to zawarte Porozumienie paryskie, wytyczne Komisji Europejskiej dotyczące raportowania informacji związanych z klimatem, Rozporządzenie w sprawie Taksonomii Unii Europejskiej, Rozporządzenie w sprawie ujawniania informacji związanych ze zrównoważonym rozwojem w sektorze usług finansowych (SDFR).

Jednym z narządzi służących monitorowaniu, raportowaniu, śledzeniu i prognozowaniu zmian klimatycznych jest ślad węglowy (ang. carbon footprint).

Czym jest ślad węglowy?

Jest to wyliczenie sumy emisji dwutlenku węgla, metanu, podtlenku azotu i innych gazów cieplarnianych podczas pełnego cyklu życia produktu (przedsiębiorstwa, państwa, regionu). Wyrażony jest w ekwiwalencie CO2 (CO2e/ jednostka funkcjonalna), który stanowi powszechną jednostkę miary wskazującą potencjał globalnego ocieplenia (GWP) każdego z gazów cieplarnianych.

Ślad węglowy wraz ze śladem wodnym stanowi składową śladu środowiskowego. Ten ostatni to analiza zapotrzebowania ludzkości na zasoby naturalne. Konsumpcja zasobów naturalnych powinna być współmierna ze zdolnością planety do regeneracji zużytych zasobów. Ślad środowiskowy to szacowana liczba hektarów powierzchni lądu i morza, która jest potrzebna do rekompensacji zasobów wykorzystanych na konsumpcję i asymilację odpadów. Jest on obliczany w globalnych hektarach (gha) na osobę.

Dlaczego warto zmniejszyć ślad węglowy?

Aby obniżyć ślad węglowy, należy ograniczyć zużycie energii i zdecydować się na rozsądne zakupy, ponieważ to właśnie zapotrzebowanie na energię i produkty zwiększa sumę gazów cieplarnianych w środowisku. W trosce o zdrowsze środowisko i w celu zapobiegania zmian klimatu warto obniżyć swój ślad węglowy. Inne korzyści są następujące:

• niższe zużycie energii to także mniejsze wydatki;
• niekontrolowany konsumpcjonizm prowadzi do wymierania licznych gatunków zwierząt i roślin oraz do katastrof ekologicznych;
• ekologiczny tryb życia wpływa na rozwój niskoemisyjnych branż gospodarki oraz nie wspiera negatywnych sektorów przemysłu, które mają negatywny wpływ dla środowiska;
• ograniczenie śladu CO2 pozwala na osiągnięcie neutralności klimatycznej w krótszym czasie. Większa liczba osób wspierająca efektywność energetyczną i niskoemisyjną gospodarkę przyśpieszy transformację energetyczną.

Metodologia obliczeń wartości śladu węglowego

Aby móc w sposób wymierny obliczyć emisję gazów cieplarnianych w sposób bezpośredni i pośredni przez państwo, organizację, produkt czy osobę, należy skorzystać z odpowiedniej metodyki.

Najpopularniejsze metodyki to:

• PAS 2050 (Publicly Available Specification 2050) – metodologia ta wykorzystywana jest do aktualizacji ilościowego określania emisji gazów cieplarnianych w cyklu życia wszelkich towarów i usług, z uwzględnieniem najnowszych technik oraz dotychczasowych doświadczeń;
• ISO 14040 – jedna z najpopularniejszych norm stworzona przez Międzynarodową Organizację Normalizacyjną (ang. International Organization for Standarization – ISO);
• ISO 14044 – to także popularna norma ISO;
• ISO 14067 – to najnowsza i najdokładniejsza norma międzynarodowa ISO;
• DEFRA;
• CDP;
• GRI.

Czy obliczanie śladu węglowego dla firm jest obowiązkowe?

Przedsiębiorcy w Polsce decydują się na liczenie “carbon printu” z różnych powodów. To jednak najczęściej rynek wymusza na nich tego typu działanie. Firmy, współpracując z kontrahentami zagranicznymi, są często zobligowane do podania śladu węglowego dla swojej działalności lub produktów i usług. Polska spółka, chcąc wziąć udział w przetargu, musi zatem policzyć wartość śladu CO2 dla konkretnego produktu.

Innym powodem dla wyliczania tego wskaźnika jest przymus raportowania do międzynarodowej organizacji non-profit Carbon Disclosure Project (CDP). Ta organizacja stworzyła ogólnoświatowy system dla firm i miast, umożliwiający im obliczanie, ujawnianie, zarządzanie oraz dzielenie się swoimi informacjami związanymi z działaniami na rzecz ochrony środowiska. CDP obejmuje wszystkie sektory gospodarki, zachęcając firmy do działań proekologicznych oraz do dzielenia się informacjami odnośnie redukcji szkodliwych gazów.

Kolejnym powodem jest potrzeba składania raportów społecznej odpowiedzialności biznesu (CSR) i raportów pozafinansowych.

Podsumowanie

Liczenie śladu węglowego i udostępnianie informacji na jego temat podmiotom zewnętrznym lub społeczności nie powinno być postrzegane jako uciążliwy obowiązek. To musi być pierwszy krok rozwoju biznesu w kwestii działań prośrodowiskowych. Co istotne, to narządzie może być wykorzystywane w różnych sektorach gospodarki, a także przez pojedyncze osoby.

• Jak obliczyć ślad węglowy produktu i do czego się to przyda? Poznaj emisję CO2 produktów handlowych!
• Ślad węglowy w Polsce
• Ślad węglowy samolotu, czyli emisja CO2 w czasie podróżowania. Czy ekologiczne loty są możliwe?
• Jak obliczyć ślad węglowy mięsa i jaki wpływ na środowisko ma producent mięsa?
• Ślad węglowy jedzenia i jego wpływ na globalne ocieplenie. Coś dla producentów żywności i nie tylko!
• Kupowanie online a ślad węglowy produktu. Jak zrobić ekologiczne zakupy przez internet