Efektywność energetyczna dla ochrony środowiska i regulacji energetyki

Efektywność energetyczna to innymi słowy efektywne zużycie energii. W świetle ograniczonych zasobów energetycznych i uzależnienia od importu paliw kopalnych w państwach Unii Europejskiej poprawa efektywności energetycznej jest bardzo ważna. Jak ją osiągnąć?

Zwiększenie efektywności energetycznej w budynkach mieszkalnych, firmach i środkach transportu może przynieść wiele wymiernych korzyści. Coraz bardziej widoczne są dążenia do oszczędności energii i działania ograniczające zanieczyszczenie środowiska naturalnego. Na czym właściwie polega efektywność energetyczna? Czy rzeczywiście bez większych nakładów energii da się zwiększyć efektywność? Można to osiągnąć chociażby dzięki rozsądnemu projektowi i odpowiednim urządzeniom grzewczym. Sprawdź, jak odpowiednio zaplanować instalację dla najlepszego efektu użytkowego!

Czym jest efektywność energetyczna?

Jest to stosunek uzyskanej wielkości efektu użytkowego danego urządzenia, obiektu lub instalacji, w typowych dla niego warunkach jego eksploatacji lub użytkowania, względem ilości zużytej energii wykorzystanej do uzyskania efektu przez dane urządzenie, obiekt lub instalację.

Inaczej mówiąc, efektywność energetyczna to takie gospodarowanie energią, aby uzyskać jak najmniejsze jej zużycie przy procesie produkcji, eksploatacji budynków czy podczas prowadzenia przedsiębiorstwa. Polega więc na oszczędzaniu energii na różnych płaszczyznach, zarówno w ramach funkcjonowania gospodarstw domowych, jak i w przemyśle i sektorze usług publicznych. Efektywność odnosi się do każdego rodzaju energii – w tym energii elektrycznej.

Pojęcie poprawy efektywności energetycznej

Dla opisywania zmian w efektywności energetycznej jakiejś działalności czy obiektu stosuje się pojęcie poprawy efektywności energetycznej. Co mówi norma PN-EN 16247? Według długiej definicji oznacza to ilość zaoszczędzonej energii ustalonej poprzez pomiar i/lub oszacowanie zużycia przed wdrożeniem i po wdrożeniu jednego lub więcej środków poprawy efektywności energetycznej, przy jednoczesnym zapewnieniu warunków normalnych dla czynników wpływających na zużycie energii. Jak ująć to w prostszy sposób?

Czym jest poprawa efektywności energetycznej w praktyce?

Efektywność energetyczną najlepiej zdefiniować jako uzyskanie lepszej efektywności i wydajności bez zwiększania nakładów energetycznych. Dobrym przykładem będzie tutaj zastosowanie bardziej skutecznego systemu ogrzewania wraz z wdrożeniem dobrej izolacji. To oczywiście przełoży się na mniejsze koszty energii i utrzymania ciepła w budynku. Blisko 70% energii zużywanej w budynkach pochłania ogrzewanie, dlatego zachowanie ciepła jest tak ważne.

Działania na rzecz podniesienia efektywności energetycznej cieszą się coraz większym poparciem wśród jednostek samorządu terytorialnego, firm produkcyjnych czy konsumentów. Duża konkurencyjność, oszczędność energii i motywacje ekologiczne to główne koło napędowe takich rozwiązań.

Środki poprawy efektywności energetycznej na etapie projektowania budynków

Już na etapie projektowania warto zastosować technologie, które sprawią że efektywność energetyczna budynku wzrośnie. Położenie, wybór odpowiednich materiałów i technologii mają kluczowe znaczenie dla oszczędności energetycznych i ograniczenia emisji szkodliwych substancji do środowiska.

Efektywność energetyczna a położenie budynku

Pierwsza ważna kwestia to położenie budynku.

1. Okna skierowane na południe doświetlą najczęściej użytkowane pomieszczenia. W połączeniu z dobrym systemem ogrzewania i szczelnymi oknami zapewnią utrzymanie ciepła.
2. Ważne, aby budynek nie był zasłonięty przez drzewostan, ponieważ wówczas mniej słońca dociera do obiektu i pojawiają się większe spadki ciepła.
3. Budynki na wylotach są narażone na wiatr. Dobrym rozwiązaniem będzie osłona w postaci innego obiektu budowlanego lub drzewostanu, który nie ogranicza dopływu promieni słonecznych.

Chłodzenie i ogrzewanie a poprawa efektywności energetycznej

W kontekście efektywności energetycznej niezwykle istotny jest również wydajny system chłodzenia i ogrzewania. Centralne ogrzewanie z odpowiednią sprawnością zoptymalizuje zużycie paliwa. Możesz zainwestować np. w kotły nowego typu o sprawności 80% albo kotły na pellet o sprawności 88%. Najbardziej wydajne energetycznie i kosztowo są jednak geotermiczne systemy grzewcze (pompy ciepła). Choć koszt inwestycji w nie jest wysoki, to po czasie się z pewnością zwróci. Ekologiczne ogrzewanie domu może opierać się na wykorzystaniu biopaliw i odnawialnych źródeł energii, którymi są np.:

• słońce;
• wiatr;
• woda;
• grunt. 

Mniej przyjazny dla środowiska opał grzewczy to drewno, węgiel i gaz.

Warto jeszcze wspomnieć o gruntowych wymiennikach ciepła, które mają zwiększać efektywność energetyczną systemu rekuperacji (centrali wentylacyjnej). Pozwalają one na ogrzanie powietrza zimą i jego chłodzenie latem.

Budynek efektywny energetycznie, czyli z dobrym oświetleniem

Już podczas projektowania budynku trzeba pomyśleć o efektywnym systemie oświetlenia. Na jakie postawić? Świetlówki kompaktowe zużywają aż 2/3 mniej energii niż tradycyjne żarówki, a żywotność to także ich przewaga. Jeśli zależy ci na oszczędzaniu energii, wybierz lampy LED. Inna propozycja to lampy fluorescencyjne – są efektywne energetycznie i wytwarzają naturalne światło, dlatego sprawdzą się do naświetlenia większych sal.

Warto pamiętać także o:

• wydajnej izolacji;
• szczelnych oknach i drzwiach, które zapewnią jak najmniejszą utratę ciepła.

Modernizacja budynku jako droga do oszczędności

Co jednak zrobić, gdy już od jakiegoś czasu użytkujesz budynek? Jeśli chcesz oszczędzić na energii, warto zastanowić się nad jego modernizacją. Pamiętaj, że efekt ekonomiczny wprowadzonych zmian jest uzależniony od czasu zwrotu inwestycji. Oto przykłady.

1. Panele fotowoltaiczne i pompy ciepła zwracają się po 5-10 latach użytkowania.
2. Wymiana systemu oświetlenia zwróci się po 3 latach.

Poprawa efektywności energetycznej w sektorze przemysłowym

Wdrożenie energooszczędnych rozwiązań w przemyśle oznacza ograniczenie emisji zanieczyszczeń i przede wszystkim obniżenie kosztów prowadzenia działalności. Działania mające poprawić efektywność energetyczną w firmie zwykle nie wiążą się z dużymi nakładami finansowymi. To chociażby poprawa izolacji obiektów przemysłowych, zmniejszenie strat związanych z poborem energii biernej czy zmiana oświetlania.

Jakie są można zoptymalizować zużycie energii w firmach? Poprzez nowoczesne rozwiązania:

• silniki i napędy – elektroniczne urządzenia kontrolne, zintegrowane programowanie użytkowe, napędy bezstopniowe, efektywne silniki elektryczne, zmiana częstotliwości;
• procesy produkcyjne – bardziej efektywne wykorzystanie sprężonego powietrza, przełączników, kondensatorów i zaworów, zastosowanie efektywnych trybów oczekiwania, wdrożenie systemów automatycznych i zintegrowanych;
• efektywna kogeneracja – wykorzystywanie urządzeń do skojarzonego wytwarzania ciepła i energii elektrycznej;
• efektywna izolacja i wentylacja – izolacja ścian, dachu, szyb i drzwi oraz pasywne ogrzewanie i chłodzenie;
• ogrzewanie i chłodzenie – zainwestowanie w termomodernizację (pompy ciepła, gruntowne wymienniki ciepła czy kotły o wysokiej wydajności energetycznej);
• oświetlenie – zmiana oświetlenia na bardziej energooszczędne, a także inwestycje w wydajne żarówki i oporniki, systemy cyfrowych układów kontroli i instalacja detektorów ruchu;
• ciepła woda – zainstalowanie nowych urządzeń, przestrzenne sposoby ogrzewania pomieszczeń;
• gotowanie i chłodnictwo – wdrożenie systemów odzysku ciepła i inwestycje w bardziej wydajne urządzenia;
• odnawialne źródła energii – kolektory słoneczne, systemy ogrzewania i chłodzenia budynku z użyciem energii słonecznej, źródła termalne.

Efektywność energetyczna – audyt w firmach

Przed modernizacją warto przeprowadzić kompleksowy audyt energetyczny nieruchomości.

Audyt to w tym kontekście procedura, która polega na przeprowadzeniu dokładnych i potwierdzonych obliczeń dotyczących planowanej poprawy efektywności energetycznej. W sporządzonym dokumencie znajdziesz informacje o potencjalnych oszczędnościach energii, jakie możesz uzyskać, decydując się na określone rozwiązania.

Celem takiego audytu przedsiębiorstwa jest:

• określenie ilości i rodzaju zużywanej energii;
• zalecenie konkretnych rozwiązań technicznych, formalnych i organizacyjnych;
• określenie opłacalności planowanych rozwiązań.

Białe certyfikaty

Co mówi ustawa z dnia 20 maja 2016 r. o efektywności energetycznej? Podmiot, który według audytu spełni określone wymagania dotyczące inwestycji, ma prawo do otrzymania korzyści w postaci praw majątkowych. Uzyskane prawa mają być wydawane na podstawie świadectw efektywności energetycznej (tzw. białych certyfikatów).

Aby uzyskać prawa majątkowe wynikające z białych certyfikatów, należy zaoszczędzić energię w ilości minimum 10 toe/rok (1 toe to równowartość 11,63 MWh).

Jakie podmioty mogą dostać biały certyfikat? Są to przedstawiciele wspólnot mieszkaniowych, spółdzielni i osiedli mieszkaniowych, którzy:

• uzyskają informacje dotyczące termomodernizacji domu, średniej wielkości budynku, wymiany oświetlenia, urządzeń AGD czy urządzeń grzewczych;
• wypełnią i złożą odpowiednie wnioski do Urzędu Regulacji Energetyki.

Podsumowanie

Podnoszenie efektywności energetycznej oznacza większą równowagę i jest ważne z punktu widzenia ochrony środowiska i gospodarki wodnej. Efektem działań powinno być zmniejszenie ilości energii w procesach produkcji i funkcjonowania przedsiębiorstw. W sektorze budowlanym również potrzebne są bardziej energooszczędne rozwiązania (od etapu planowania budynków aż po realizację).

Każdy, komu zależy na dobru planety, powinien podejmować proekologiczne działania i inwestycje. Efektywność energetyczna to remedium na ocieplenie klimatu i zanieczyszczenie środowiska. Co ważne, to także wymierne oszczędności finansowe.

Powiązane:

• Czy palenie owsem ekologiczne: dlaczego warto rozważyć tę opcję ogrzewania
• Oszczędzanie energii w domu i firmie
• Sposoby ochrony środowiska – jak zapobiegać degradacji środowiska naturalnego?
• Jak działa pompa ciepła i czy warto w nią inwestować?
• Dekarbonizacja energetyki i budownictwa ze wsparciem odnawialnych źródeł energii. Jak wyłączyć dwutlenek węgla?
• Czy palenie drewnem w piecu jest ekologiczne – jakie paliwo jest najlepsze