Zanieczyszczenie środowiska to proces polegający na wprowadzaniu do otoczenia substancji szkodliwych. Ich stężenie jest na tyle wysokie, że można zauważyć szkodliwy wpływ na rośliny, zwierzęta i ludzi. Poznaj najważniejsze źródła zanieczyszczeń.
Wzrost liczby ludności bezpośrednio przekłada się na postęp eksploatacji naszej planety. Zanieczyszczenie środowiska i jego intensywność są bezpośrednio związane z gęstością zaludnienia i poziomem rozwoju. Czym właściwie jest zanieczyszczenie środowiska i w jaki sposób ludzie do niego doprowadzają?
Przyczyny i źródła zanieczyszczeń środowiska naturalnego
Zanieczyszczenie środowiska to zjawisko, które polega na dostarczaniu do ekosystemu substancji, które w określonym stężeniu można uznać za szkodliwe. O ich szkodliwości decyduje to, jaki mają wpływ na życie roślin i zwierząt, a także cały ekosystem. Nie jest zjawiskiem nowym i już przed wiekami w ten sposób określano choćby efekty wybuchu wulkanów. Jednak obecnie możemy mówić o zanieczyszczeniu systematycznym, którego źródłem jest działalność ludzi.
Źródła problemu i jego skala
Pogorszenie stanu środowiska można zauważyć od początku rozwoju przemysłowego, a zatem od XIX wieku. Większe zapotrzebowanie na węgiel i surowce, a także rozwój przetwórstwa materiałów doprowadził do wyraźnych zmian. Przyczyną zanieczyszczeń jest też wzrost populacji. Obecnie jest nas ponad 7 miliardów, a jeszcze 200 lat temu ta liczba była na poziomie około 1 miliarda. Więcej ludzi, większe potrzeby i większa ilość odpadów prowadzą do stanu zagrożenia katastrofą ekologiczną.
Zanieczyszczenie powietrza
Szkodliwe związki w powietrzu to jeden z największych problemów, z jakimi boryka się świat, a szczególnie nasz kraj. Choć w ostatnich latach można zauważyć wyraźną poprawę w zakresie jakości powietrza, Polska nadal należy do niechlubnej europejskiej czołówki.
Głównym źródłem problemów z tym przejawem zanieczyszczenia środowiska jest produkcja energii cieplnej, wykorzystywanej w przemyśle, energetyce, a także przy ogrzewaniu budynków prywatnych. Wynika to ze spalania węgla, gazu i ropy, czyli najpopularniejszych paliw kopalnych. Uwalnia się do atmosfery nie tylko ciepło, ale także dwutlenek węgla, związki siarki, azot i pyły zawieszone powodujące smog. Ponadto, sektor rolniczy jest odpowiedzialny za emisję amoniaku pochodzącego z nawozów.
Zanieczyszczenia wód
Zasoby wód powierzchniowych w naszej części świata nie należą do bardzo obfitych. Sytuacja hydrograficzna i dodatkowe zużycie tego zasobu w przemyśle sprawiają, że konieczna jest rozsądna i zrównoważona polityka wodna. Dodatkowym problemem jest zanieczyszczenie wód, do którego dochodzi głównie ze strony przemysłu, rolnictwa i źródeł komunalnych.
Najgorsza jakość wód jest oczywiście w obszarach mocno zurbanizowanych, gdzie do rzek trafiają odpady różnego pochodzenia. Zanieczyszczenia komunalne znajdują się pod ścisłą kontrolą i nie trafiają bezpośrednio do rzek.
Zanieczyszczenie środowiska wodnego i jego źródła
Woda wykorzystywana jest głównie w przemyśle energetycznym, gdzie służy do chłodzenia kotłów i instalacji. Tutaj jednak poziom zanieczyszczenia metalami ciężkimi nie jest wysoki.
Najgroźniejszym typem zanieczyszczeń środowiska wodnego są jednak związki azotanów i fosforanów, które pochodzą z rolnictwa. Na terenach wiejskich istnieje znacznie większy problem ze ściekami bytowymi, które przedostają się do wód gruntowych.
Zanieczyszczenia gleby
Gleba pełni funkcję filtra, który pobiera i przechowuje zanieczyszczenia pochodzące z wody. Wszystkie szkodliwe związki trafiają do rzek i wód gruntowych, osiadają zatem w glebie. Ponadto do tej strefy dodatkowo dostają się inne szkodliwe związki pochodzące z przemysłu, górnictwa, transportu i wynikające z urbanizacji.
Przemysł energetyczny dostarcza szkodliwe czynniki w postaci pyłów i popiołów, które zawierają związki metali ciężkich. Szkodliwe działanie górnictwa widoczne jest w postaci hałd, a przemysł metalurgiczny dostarcza cyjanki i aerozole pochodzące z przetwórstwa. Ponadto z różnych gałęzi działalności do gleby trafiają np.:
- węglowodory;
- dioksyny;
- azbest.
Choć źródeł zanieczyszczeń środowiska jest wiele, za wszystkie odpowiada człowiek. W związku z tym to ludzie muszą podjąć działania mające na celu ograniczenie emisji szkodliwych substancji do otoczenia. Ograniczenie zużycia paliw kopalnych, recykling i stawianie na czystą energię to najważniejsze z nich. Podstawowe działania należy wprowadzić zarówno w przedsiębiorstwach, jak i życiu codziennym.
Powiązane:
- Zanieczyszczanie wód – co najbardziej szkodzi czystej wodzie i dlaczego ochrona wód jest ważna?
- Czy spalarnie śmieci naprawdę pomagają chronić środowisko naturalne?
- Ekologiczne rozwiązania w miastach – ważny element walki ze zmianami klimatu
- Ochrona środowiska – najważniejsze problemy i cele
- Inicjatywy podejmowane przez organizacje ekologiczne: jakie problemy mogą naprawiać?
- Kwaśne deszcze. Skąd się biorą?
