Skażenie środowiska to jest jednym z niekorzystnych objawów rozwoju cywilizacyjnego na świecie. Polega na przedostawaniu się do ekosystemów substancji szkodliwych i mających na nie niekorzystny wpływ. Główną przyczyną jest działalność człowieka. Dlaczego?
Środowisko naturalne jest niemą ofiarą rozwoju cywilizacyjnego, jaki dokonał się w ostatnich 200 latach. Nadmierna eksploatacja i generowanie zanieczyszczeń prowadzi między innymi do skażenia środowiska. Mimo ogromnego zagrożenia i już widocznych skutków ten problem nadal jest marginalizowany. W jaki sposób dochodzi do skażenia i dlaczego jest to takie niebezpieczne? Sprawdź!
Czym jest skażenie środowiska?
W 2018 roku prestiżowy brytyjski tygodnik The Lancet opublikował raport dotyczący zanieczyszczenia środowiska i jego wpływu na człowieka. Wyniki okazały się nie tyle zaskakujące, co przerażające. Naukowcy przedstawili dane, w myśl których skażenie środowiska naturalnego prowadzi do ponad 11 milionów zgonów rocznie na całym świecie. Zatem co piąta osoba umiera w wyniku skażenia wody, gleby, a w szczególności powietrza. Dotychczasowe dane znacznie zaniżały ten wynik i wskazywały, że najwyżej co ósmy człowiek umiera z tej przyczyny.
Definicja pojęcia
Zacznijmy zatem od wyjaśnienia pojęcia. Skażenie środowiska to zanieczyszczenie naturalnych ekosystemów substancjami dla nich niebezpiecznymi. Mogą to być związki chemiczne, ale także bakterie i wirusy. Szkodliwa nie zawsze jest sama substancja, która przenika do środowiska naturalnego, ale jej stężenie. O skażeniu można mówić w sytuacji, kiedy związki wpływają niekorzystnie na rozwój roślin, zwierząt i aktywność biologiczną ekosystemów.
Rodzaje skażenia środowiska
Poza sporadycznymi zjawiskami naturalnymi, które z reguły mają niewielką skalę, największy wkład w skażenie przyrody ma działalność człowieka. Istnieje kilka najważniejszych źródeł, jakie powodują niekorzystne zmiany przyrodnicze. Należą do nich:
- skażenia chemiczne – szkodliwe związki chemiczne to najpowszechniejszy rodzaj zanieczyszczenia, który pochodzi z przemysłu, transportu, budownictwa, rolnictwa, a także nieprawidłowego gospodarowania odpadami komunalnymi;
- skażenie biologiczne – należą do nich bakterie, wirusy i inne mikroorganizmy, które w zbyt dużym stężeniu trafiają do środowiska głównie za sprawą działalności rolniczej;
- skażenia promieniotwórcze – przyczyną zbyt dużego stężenia związków radioaktywnych może być przemysł energetyczny i wojskowy, a także niektóre działania placówek medycznych.
Niezależnie od rodzaju zanieczyszczenia, zawsze za skutki skażenia środowiska odpowiada stężenie i zdolność do rozcieńczenia związków chemicznych. Część z nich bardzo szybko rozprasza się i neutralizuje, niestety inne na długo stanowią zagrożenie.
Obszary podlegające skażeniu środowiska
Działalność człowieka ma wpływ na całe środowisko naturalne, bez żadnego wyjątku. Skażenia możemy zatem zaobserwować w takich środowiskach, jak:
- powietrze – najgroźniejsze są skażenia związane z zawartością pyłów zawieszonych i benzenów, które powstają przy spalaniu węgla. Ponadto skażenie mogą powodować związki amoniaku z przemysłu chemicznego, a także związki siarki;
- gleba – najgroźniejsze są odpady przemysłowe, chemiczne i pestycydy, które wnikają do gleby wraz z wodami opadowymi. Może to doprowadzić do zmiany składu i aktywności gleby;
- woda – wszystkie szkodliwe substancje chemiczne, promieniotwórcze i biologiczne w efekcie docierają do wód, wpływają na ekosystemy rzek i mórz;
- organizmy żywe – rośliny, zwierzęta, a także ludzie pobierają składniki odżywcze z zanieczyszczonego otoczenia. W ten sposób toksyny przenikają także do ich układu.
Skażenie środowiska – metody zapobiegania
Aby zapobiegać postępującemu skażeniu środowiska trzeba stosować się do ogólnych zasad, które dotyczą ochrony przyrody. Większość działań muszą podejmować organizacje międzynarodowe i rządy poszczególnych państw. Sporo mogą zrobić również przedsiębiorstwa, firmy produkcyjne, a swoimi codziennymi decyzjami nawet pojedyncze osoby, takie jak ty.
Jak możesz ograniczyć problem codziennymi działaniami?
Dla zdrowia ludzi i wszystkich organizmów żywych najgroźniejsze są zanieczyszczenia powietrza. Tu zatem potrzebna jest polityka mająca na celu ograniczenie używania paliw kopalnych w przemyśle, ogrzewaniu i transporcie. Przesiadka z samochodu do transportu publicznego będzie twoim wkładem w ograniczenie skażenia środowiska.
Zanieczyszczenia gromadzące się w glebie i wodzie można ograniczyć głównie przez kontrolę odpadów. Dotyczy to przemysłu, jak i odpadów komunalnych, ścieków, a nawet nawozów sztucznych. Ciekawą ideą staje się przywracania przyrodzie obszarów, gdzie zakończono działalność wydobywczą. Sadzenie lasów przywraca biologiczną aktywność gleby.
Skażenie środowiska – podsumowanie
Walka ze skażeniem środowiska w świecie energetycznie uzależnionym od wydobycia surowców jest trudna, ale przemysł i rozwój może iść w parze z ochroną przyrody. Znakomitym przykładem na taką drogę jest Szwecja, gdzie odsetek śmierci wynikających ze skażenia środowiska wynosi niespełna 4 procent, a kraj jest uznawany za jeden z najbogatszych.
Powiązane:
- Zanieczyszczenie środowiska przez człowieka – w jaki sposób wpływamy na naszą planetę?
- Degradacja środowiska naturalnego przez człowieka
- Najważniejsze założenia i sposoby na kształtowanie środowiska
- Emisja CO2 do atmosfery – skąd się bierze nadmiar dwutlenku węgla i dlaczego jest to niebezpieczne?
- Ile wynosi ślad węglowy człowieka i jak go obliczyć?
- Co zostawia największy ślad węglowy i jaki to ma wpływ na środowisko naturalne?
