Degradacja środowiska jest szeregiem procesów, które mają niekorzystny wpływ na naturalne systemy. W wyniku zjawisk przyrodniczych, a przede wszystkim działalności człowieka, dochodzi do zaburzenia łańcuchów zależności. Co z tego wynika?
Działalność człowieka prowadzi nie tylko do zanieczyszczenia środowiska, lecz także jego degradacji. W wyniku ekspansywnego wydobywania surowców i prób podporządkowania sobie natury dochodzi do jej niszczenia. W efekcie takiej działalności ogranicza się zdolność regeneracji biologicznej przyrody. W jaki sposób degradacja środowiska przez człowieka już zmieniła naszą planetę i czego jeszcze możemy się spodziewać? Sprawdź!
Co to jest degradacja środowiska i jakie ma przyczyny?
Życie na Ziemi kształtowało się przez miliardy lat, aby ostatecznie osiągnąć pewnego rodzaju równowagę i stworzyć warunki odpowiednie dla rozwoju różnorodnych roślin i zwierząt. Świat, jaki zna ludzkość, nie zmienił się znacznie przez tysiące lat, jednak w ostatnich dekadach można zauważyć niekorzystny wpływ człowieka na przyrodę. Zauważalna staje się degradacja środowiska, a zatem niszczenie naturalnych łańcuchów przyrodniczych.
Mianem degradacji natury określa się szkodliwe działania, które prowadzą do obniżenia wartości i jakości naturalnych łańcuchów. Straty polegają na ograniczeniu ilości gatunków roślin i zwierząt, a także zmniejszeniu aktywności biologicznej. To prowadzi do rozchwiania przyrodniczej równowagi. Zmiany uznawane są za nieodwracalne albo odwracalne, jednak wymaga to bardzo wiele czasu.
Wpływ człowieka na ten proces
Do degradacji przyrody niejednokrotnie dochodziło pod wpływem czynników naturalnych, takich jak wybuchy wulkanów. Obecnie jednak główną przyczyną występowania tych niekorzystnych zjawisk jest działalność człowieka. Ogromny wpływ na to ma przemysł wydobywczy, który prowadzi do zmian naturalnej topografii terenu i jego składu. Spory wkład niesie ze sobą wycinanie lasów, a także zanieczyszczenia gleb i wód związane ze wzrostem liczby ludności.
Wpływ degradacji na stan środowiska obecnie i w przyszłości
Przyroda na Ziemi to skomplikowany system zależności pomiędzy jego wszystkimi przedstawicielami. Podobnie do klasycznej gry Jenga, wyciągnięcie jednego z klocków nie zniszczy natychmiast całej budowli, ale osłabi ją. Wyciąganie kolejnych wreszcie doprowadza do nieuniknionego, czyli załamania się całej budowli.
Sukcesywna degradacja i niszczenie środowiska przyrodniczego widoczne są choćby poprzez zaostrzenie klimatu.
Zjawiska klimatyczne a degradacja środowiska
Coraz częściej mamy do czynienia z powodziami, tornadami, a także ekstremalnymi suszami, a to jeden z pośrednich efektów degradacji środowiska. Próba regulacji rzek prowadzi do katastrof ekologicznych, co widać na przykładzie wyschniętego Jeziora Aralskiego. Z kolei wycinanie lasów i nadmierna nieprawidłowa uprawa rolna prowadzą do wyjałowienia gleby. Do tego dochodzą zanieczyszczenia środowiska węglowodorami, chemikaliami i metalami ciężkimi, a to przyspiesza proces.
Efekty braku ochrony środowiska widoczne są także we florze i faunie. Na świecie już prawie 1000 gatunków zwierząt uznaje się za wymarłe, a to tylko największe z nich, które zostały opisane. Ilości gatunków roślin trudno się doliczyć, a wpływ degradacji na życie w oceanach wciąż można badać jedynie powierzchownie.
Jak zapobiegać niszczeniu środowiska naturalnego?
Degradacja środowiska przyrodniczego jest prowadzona w tak dużym stopniu i jest na tyle powszechna, że wydaje się niezauważalna. Konieczne są zatem zmiany w prawodawstwie i wyniesienie dobra planty ponad ekonomię. Chodzi tu głównie o wydobycie węgla, rud i ropy, a także wycinkę lasów tropikalnych.
O równowagę ekologiczną można dbać również w skali mikro.
- W przedsiębiorstwach najlepszym sposobem ochrony natury jest zrównoważonych rozwój, pozyskiwanie surowców z recyklingu, a także inwestycja w OZE.
- Prywatnie warto przestrzegać segregacji odpadów, ograniczać zużycie wody, prądu i gazu, a także ograniczyć konsumpcję zbędnych produktów.
Choć te zmiany przyniosą pozornie niewielkie efekty, mogą stać się inspiracją dla innych.
Zmiany w przyrodzie nie są zauważalne z dnia na dzień, dlatego degradacja stanu środowiska naturalnego jest trudna do zaobserwowania. Nie możemy sobie jednak pozwolić na brak reakcji i oczekiwanie na efekt. Może on być bowiem podobny do tego, który oznacza koniec rozgrywki we wspomnianej grze Jenga.
Powiązane:
- Zanieczyszczenie środowiska przez człowieka – w jaki sposób wpływamy na naszą planetę?
- Skażenie środowiska – jak powstaje i czy można mu zapobiegać?
- Ile wynosi ślad węglowy człowieka i jak go obliczyć?
- Najważniejsze założenia i sposoby na kształtowanie środowiska
- Czy zmiana klimatu to wina człowieka? Jak warunki pogodowe wpływają na ekosystem?
- Czym jest opór środowiska i jak wpływa na życie na Ziemi?
