Neutralność klimatyczna to termin poruszany w ramach międzynarodowych konferencji i szczytów. Może mieć wpływ na sytuację na świecie, dlatego warto go nieco przybliżyć. Z artykułu dowiesz się, co warto wiedzieć o emisji CO2 i jej redukcji.
O neutralności klimatycznej powiedziano już wiele. Niestety, samo mówienie nie jest tak ważne, jak działania mające na celu poprawę sytuacji na świecie. Neutralna dla środowiska energetyka powinna być standardem w XXI wieku, czasie nowoczesnych rozwiązań i rozwijającego się przemysłu. Ograniczenie emisji dwutlenku węgla jest znacznie kosztowniejsze od wykorzystywania starych, sprawdzonych metod. Z tego powodu międzynarodowe korporacje niechętnie decydują się na przyjazne środowisku rozwiązania. Rozwiązaniem mogą być zatem ogólnoeuropejskie dyrektywy, precyzujące wszystkie kluczowe kwestie zielonej energii. W artykule znajdziesz założenia neutralności klimatycznej i wszystko, co warto wiedzieć na ten temat.
Co to jest neutralność klimatyczna?
Neutralność klimatyczna w swoim podstawowym znaczeniu odnosi się do znacznego ograniczenia emisji CO2 w energetyce, transporcie i ogólnie pojętym przemyśle. Niestety, sama redukcja wydalania tego gazu do atmosfery nie jest wystarczająca, więc zmniejszenie śladu węglowego powinno się odbywać także przez działania wyrównawcze. Może to być sadzenie drzew, które pochłaniają dwutlenek węgla z atmosfery.
Ta ogólna definicja jest rozumiana inaczej przez praktycznie każde państwo członkowskie UE. Szwecja na przykład zdeklarowała się do ograniczenia tradycyjnych źródeł energii, jednak pobiera przy tym tak zwany kredyt węglowy. To swego rodzaju rekompensata pieniężna za działania na rzecz środowiska.
Dlaczego redukcja dwutlenku węgla jest tak istotna?
Dwutlenek węgla jest najważniejszym składnikiem tak zwany gazów cieplarnianych, czyli związków odpowiedzialnych za podwyższanie średniej temperatury na całym globie. Intensywne zużycie paliw kopalnych oraz spalanie węgla kamiennego i brunatnego znacząco wpływają na ilość CO2 w atmosferze, co negatywnie odbija się na planecie. Wyższe temperatury oznaczają bowiem gorętszy klimat, to wpływa zaś na występowanie susz, ale też innych ekstremalnych zjawisk pogodowych, takich jak huragany czy powodzie. Społeczna odpowiedzialność biznesu powinna też zakładać dbanie o następne pokolenia i to, by miały miejsce, aby normalnie funkcjonować.
Jakie działania powinny nastąpić w dążeniu do neutralnej energetyki?
Komisja Europejska wyszczególniła 7 głównych obszarów mających kluczowe znaczenie w polityce klimatycznej i dążeniu do neutralności klimatycznej. Są to:
- pozyskiwanie energii z odnawialnych źródeł;
- przemysł stawiający na konkurencyjność i zamknięta w obiegu gospodarka;
- efektywna energetyka;
- skuteczne wyłapywanie oraz składowanie CO2;
- mobilność o bezpiecznym i neutralnym dla środowiska charakterze;
- postawienie na tworzenie naturalnych pochłaniaczy dwutlenku węgla i rozwój biogospodarki;
- rozwój infrastruktury i połączeń międzysystemowych.
Skupienie się na tych celach ma pomóc w osiągnięciu neutralności klimatycznej do 2050 roku. Wymaga jednak aktywnego zaangażowania na stopniu globalnym.
Gospodarka obiegu zamkniętego a ochrona środowiska
Wiele działań mających wspomagać neutralne klimatycznie działania koncentruje się w ramach tak zwanego Europejskiego Zielonego Ładu. Jest to program zakładający pewne zmiany, które mogą przyczynić się do polepszenia sytuacji na świecie. W ramach tej strategii proponuje się m.in. całkowite przejście do gospodarki o obiegu zamkniętym. Jest to taki rodzaj produkowania nowych rzeczy, który pozwala na ponowne przetworzenie każdego niepotrzebnego już elementu. Głównie koncentruje się to rzecz jasna na plastikowych opakowaniach, które są prawdziwą plagą. Związanym z tą akcją działaniem jest też postulat produkcji przedmiotów, które cechuje większa trwałość.
Rola transportu w zrównoważonym rozwoju
Transportowanie produktów to niezbędny element procesu produkcyjnego, a odpowiada on aż za 25% emisji gazów cieplarnianych. Planem jest obniżenie wartości aż o 90% w przeciągu 30 lat, ponieważ tylko to zapewni zerową emisję. Jest to rzecz jasna trudne do wykonania, ale nie niemożliwe. Kluczem do sukcesu będzie tutaj rozwój kolei i transportu lotniczego, które są bardziej ekologiczne od przewozów samochodami.
Co państwa członkowskie UE mogą zrobić w tej kwestii?
Jednostkowe starania czy nawet zmiany wprowadzone przez jedną firmę nie zatrzymają zmian na całej planecie. Potrzebne są bowiem rozwiązania systemowe, które objęłyby cały sektor energetyki oraz inne działy przemysłu, mające wpływ na ocieplenie klimatu. Pierwszym krokiem było tak zwane porozumienie paryskie, na którym w 2015 roku państwa europejskie zobowiązały się do obniżenia średniej temperatury na świecie o 2 stopnie Celsjusza. W kolejnych latach poczyniono kolejne starania, mające na celu wprowadzenie sprawiedliwej transformacji związanej z neutralnością klimatyczną. Ważnym momentem był grudzień 2019 roku.
Dlaczego transformacja energetyczna jest trudna do zrealizowania?
Pod koniec 2019 roku Polska odrzuciła unijne postanowienia mające na celu wprowadzenie neutralności klimatycznej. Wyrażone tym zostały wątpliwości względem kosztów transformacji, jakie trzeba ponieść w celu ograniczenia emisji CO2 w przemyśle. Według różnych scenariuszy, do osiągnięcia pożądanego poziomu zerowej emisji trzeba przeznaczyć od 175 do 290 mld euro rocznie, włożone w różnego rodzaju inwestycje. Oprócz tego warto dodać, że na terenie Unii Europejskiej działa aż 207 elektrowni węglowych zlokalizowanych w 21 krajach oraz 128 kopalni węgla kamiennego w 12 państwach. Ich wygaszanie musi iść w parze z zastąpieniem ich innymi, odnawialnymi źródłami energii, ale i zapewnieniem pracy zwalnianym pracownikom.
Redukcja emisji CO2 a polskie górnictwo
Polski przypadek jest dość charakterystyczny, ponieważ w 2018 roku w kraju działało aż 37 elektrowni węglowych. To plasuje państwo na drugim miejscu pod względem ich ilości, zaraz za Niemcami z 51 ośrodkami tego typu. Polska nie ma też sobie równych w niechlubnym rankingu ilości kopalni węglowych, których jest aż 35, czyli niemal 1/3 europejskiej ilości. Do tego, wyżej wspomniane elektrownie dostarczają aż 80% całej energii, więc naprawdę trudno zastąpić to źródło. Polscy górnicy to zaś grupa zawodowa licząca ponad 80 000 osób i z pewnością nie w całości gotowa na przebranżowienie. Paradoksem w tej sytuacji jest to, że obecnie większość węgla jest importowana, a nie wydobywana na przykład na Śląsku. Wszystkie te czynniki stawiają Polskę w bardzo trudnej pozycji.
Plany strategiczne Polski na politykę energetyczną
Dodatkową trudnością w polskiej drodze do neutralności klimatycznej jest brak spójnej i przemyślanej polityki energetycznej. W 2009 roku przyjęto strategię obejmującą plany do 2030 roku, a plan na 2040 rok powinien powstać do 2013 roku. Po 8 latach zwłoki powstaje już drugi projekt określający najważniejsze kwestie, jednak zdaniem ekspertów, tworzy on zagrożenie dla bezpieczeństwa energetycznego. Nawet, jeśli zapewniałby on bezpieczną rezerwę, to i tak nie spełnia unijnych standardów.
Prywatne przedsiębiorstwa z planami redukcji emisji gazów cieplarnianych
W 2020 roku niektóre polskie przedsiębiorstwa, m.in. PGE, zaproponowały wewnętrzne strategie mające wesprzeć osiągniecie neutralności klimatycznej do roku 2050. Dekarbonizacja nie jest, rzecz jasna, kwestią łatwą do wprowadzenia, jednak liderzy tacy jak Orlen deklarują możliwość zwiększenia wkładu energii odnawialnej przy jednoczesnej efektywności energetycznej. Również polskie cementownie i fabryki betonu przeszły technologiczną transformację, która przygotowała je do wyzwań nowoczesnego świata.
W 2021 roku neutralność klimatyczna to jeszcze marzenie. Dzięki staraniom w sektorze energetycznym możliwe jest jednak zmniejszenie śladu węglowego i odwrócenie skutków zmian klimatu.
Powiązane:
- Neutralność klimatyczna 2050 – jak Unia Europejska dąży do zeroemisyjności i neutralności klimatycznej?
- Zeroemisyjność w UE i na świecie – czy uda się ją osiągnąć?
- Redukcja emisji CO2 w UE i na świecie – czy uda się osiągnąć neutralność klimatyczną?
- Szczyt klimatyczny COP26 w Glasgow. Jak przebiegła konferencja? Co sądzą aktywiści?
- Porozumienie paryskie weszło w życie – jakie zmiany dokonały się w politykach klimatycznych?
- Emisja CO2 w Polsce, UE i na świecie – co przyczynia się do jej wzrostu?
