Porozumienie paryskie przyjęte podczas zjazdu COP21 weszło w życie 4 listopada 2016 r. i zobowiązało strony umowy do opracowania długoterminowych strategii ograniczenia emisji gazów cieplarnianych.
Jest to porozumienie zawarte w ramach 21. Konferencji ONZ w sprawie zmian klimatu. W tej międzynarodowej umowie określono ogólnoświatowy plan działania mający na celu osiągnięcie neutralności klimatycznej do 2050 r.
Porozumienie paryskie – główne postulaty i ustalenia
Po tym jak 55 państw, odpowiedzialnych za 55% wydzielania gazów cieplarnianych do atmosfery ratyfikowało Porozumienie paryskie, umowa międzynarodowa weszła w życie 4 listopada 2016 r – dało to początek współpracy międzypaństwowej na rzecz klimatu.
Porozumienie paryskie (Paris Agreement) zawarte podczas konferencji klimatycznej we Francji jest pierwszą w historii, prawnie wiążącą umową międzynarodową w tym zakresie.
Cele
Długoterminowym celem porozumienia są działania związane z zagrożeniami zmian klimatycznych z uwzględnieniem celów zrównoważonego rozwoju przez:
- utrzymanie wzrostu średniej temperatury na świecie znacznie poniżej poziomu 2 °C jako cel długoterminowy, a docelowo do 1,5 °C względem epoki przedprzemysłowej;
- adaptację i ograniczenie skutków zmian klimatycznych, wzmacnianie odporności i niskoemisyjnego rozwoju;
- osiągnięcie równowagi między wydzielaniem, a pochłanianiem gazów cieplarnianych do 2050 r.
W celu realizacji ogólnych założeń umowy strony zobowiązały się do opracowania obszernych krajowych planów działania w dziedzinie klimatu. Choć nie są one wystarczające, aby osiągnąć zamierzony cel ograniczenia wzrostu światowej temperatury, tworzą podwaliny do dalszych kroków w zakresie zahamowania globalnego ocieplenia.
Ustalenia
Rządy państw członkowskich zgodnie ustaliły, że będą:
- spotykać się co 5 lat w celu omówienia postępów w realizacji długoterminowych planów działania oraz informować o wdrożeniu lub aktualizacji wkładów na poziomie krajowym;
- zdawać sprawozdania o działaniach, jakie podejmują na rzecz klimatu;
- śledzić postępy w zakresie podjętych działań w celu realizacji zobowiązań na zasadach opartych na przejrzystości i rozliczalności.
Priorytety klimatyczne Polski – cele redukcji emisji gazów cieplarnianych
Strony porozumienia zobowiązały się do opracowania lub aktualizacji dobrowolnych celów krajowych. Te z kolei mają być wysyłane co 5 lat do Sekretariatu ONZ, gdzie będą poddawane rewizji. Dla celów realizacji zobowiązań Polska zadeklarowała wysiłki dotyczące szybkiego spadku emisji gazów cieplarnianych oraz osiągnięcia neutralności klimatycznej do 2050 r.
Polska wyznaczyła sobie 5 priorytetów klimatycznych w celu zmniejszenia emisji spalin. Dokładnie tyle jest głównych sektorów gospodarki, które wyróżniają się zwiększoną emisją gazów w naszym kraju. Oprócz wskazania na te sektory jako główne źródła emisji, opracowano plany działania zapobiegania wydzielaniu dużej ilości CO2 w tych sektorach gospodarczych.
5 priorytetów klimatycznych w Polsce:
- energetyka;
- ciepłownictwo;
- transport;
- rolnictwo;
- przemysł.
Porozumienie paryskie a Unia Europejska
Unia Europejska dokonała ratyfikacji Porozumienia 5 października 2016 r i była pierwszą gospodarką, która przedstawiła swoją strategię działania redukcji emisji gazów cieplarnianych. Zgodnie z wstępnym założeniem ustalonym na poziomie krajowym wkład UE zakładał ograniczenie emisji gazów cieplarnianych o co najmniej 40% do 2030 r. w stosunku do poziomu z 1990 r. Kluczowe przepisy unijne mające na celu realizację tego celu przyjęto w 2018 r.
Aktualizacja zobowiązań
W grudniu 2020 r. Unia Europejska przedstawiła zaktualizowany i zwiększony wkład krajowy dotyczący redukcji emisji do 55% w porównaniu do poziomu z 1990 r. Unia Europejska i jej państwa członkowskie, działając na zasadach solidarności są zobowiązane do osiągnięcia wyznaczonego celu zakładającego ograniczenie emisji netto o co najmniej 55% do 2030 r. w stosunku do 1990 r. Polska, będąc członkiem UE, jest zobowiązana do realizacji wyznaczonych założeń.
Porozumienie Klimatyczne na tle globalnych zmian
Porozumienie paryskie zostało dotychczas podpisane przez 194 kraje i Unię Europejską. Państwa postanowiły wziąć odpowiedzialność za skutki zmiany klimatu i zahamować światową emisję gazów. Stany Zjednoczone w czasie prezydentury Donalda Trumpa postanowiły wycofać się Paryskiego Porozumienia Klimatycznego. Było to zaskoczeniem dla całej społeczności. Jednak Joe Biden, wygrywając wybory prezydenckie, zdecydował się na powrót do międzynarodowej umowy 19 lutego 2021 r.
Cel trudny do osiągnięcia
W 2020 r., pięć lat po zawarciu Porozumienia w Paryżu świat nie osiągnął zamierzonego celu, jakim było zahamowanie ocieplenia do 1,5 °C. Wręcz przeciwnie. Wzrost temperatury wyniósł 3 °C, co wyraźnie wskazuje, że nie radzimy sobie z ograniczeniem globalnego ocieplenia, mimo zobowiązań jakie padły podczas szczytu klimatycznego w Paryżu.
COP 26 – Konferencja Narodów Zjednoczonych w sprawie zmian klimatu
Konferencja COP 26 miała miejsce w Glasgow od 31 października do 13 listopada. Konferencja była pierwszym międzynarodowym spotkaniem klimatycznym od czasu opracowania Porozumienia Paryskiego podczas COP 21.
Efekty Konferencji OP
Rezultatem COP26 był Pakt Klimatyczny w Glasgow, wynegocjowany w drodze konsensusu przedstawicieli 197 uczestniczących stron. Ze względu na późne dołączenie Indii i Chin do Porozumienia, które osłabiły wysiłki dążenia do zakończenia subsydiowania energetyki węglowej i paliw kopalnych, konferencja zakończyła się mniej rygorystycznymi postanowieniami niż oczekiwałaby tego opinia publiczna. Niemniej jednak na konferencji padły wyraźne zobowiązania odnoszące się do ograniczenia zużycia węgla. Zawarto także sformułowania zachęcające do pilniejszych redukcji emisji gazów cieplarnianych i obiecujące większe finansowanie klimatu dla krajów rozwijających się w celu przystosowania się do skutków klimatu.
Podsumowanie
Porozumienie paryskie ma wielki społeczny wydźwięk dla całego świata. Cele polityki klimatycznej Organizacji Narodów Zjednoczonych dają nadzieję na powstrzymanie kryzysu związanego z ociepleniem światowej temperatury.
Do osiągnięcia neutralności klimatycznej świat czeka jeszcze daleka droga – państwa muszą zwiększyć wysiłki na rzecz ochrony klimatu i środowiska, aby wyznaczone cele były możliwe do zrealizowania.
Powiązane:
- Szczyt klimatyczny COP26 w Glasgow. Jak przebiegła konferencja? Co sądzą aktywiści?
- Zeroemisyjność w UE i na świecie – czy uda się ją osiągnąć?
- Neutralność klimatyczna 2050 – jak Unia Europejska dąży do zeroemisyjności i neutralności klimatycznej?
- Emisja CO2 w Polsce, UE i na świecie – co przyczynia się do jej wzrostu?
- Czym jest neutralność klimatyczna? Dlaczego redukcja emisji CO2 jest tak ważna?
- Redukcja emisji CO2 w UE i na świecie – czy uda się osiągnąć neutralność klimatyczną?
